Site icon TNTV Tahiti Nui Télévision

Fare ha’api’ira’a ‘āpī 2+2=4 niuhia i ni’a i te arutaimareva

E tu’ura’a ‘ōfa’i tihi, tīa’i māorohia teie e te mau tamari’i, te mau ‘orometua ha’api’i ‘e te ‘āpo’ora’a ‘oire nō Puna’auia. Muri mai e va’u (8) ‘āva’e vāvāhira’a fare, ‘ua tae i te taime e patu ‘āpī fa’ahou i teie fare ha’api’ira’a tuatahi, fare ha’api’ira’a tahito roa a’e nō Puna’auia.

« Teie mahana, e ‘oa’oa rahi tō mātou i te ha’amaura’a i teie ‘ōfa’i tihi nā tātou. Nō te mea, ‘ua ha’amata a’e na te vāvāhira’a i tera fare ha’api’ira’a tahito tau ‘āva’e i te māoro. Nō te mea, te vai ra teie tirotiro « amiante » . Tītauhia ihoa e rave maita’i i te ‘ohipa, ‘ua tāere ri’i te reira tuha’a » Simplicio Lissant, te tāvana nō Puna’auia.

(Hōho’a : TNTV)

Te fa’aterehau nō te ha’api’ira’a tei tāpapa ato’a atu i teie ‘ōro’a, e ‘ua tu’u i tāna poreho, ‘ia ha’amana’o i te u’i nō ‘ananahi.

« Mai te peu, i te hō’ē mahana e ‘ite mai rātou i teie pōreho, e poro’ira’a teie ia rātou ē, ‘eiaha ia morohi tō tātou nei mau reo, ‘e ia ha’amana’o noa rātou e fenua tō rātou, te fenua mā’ohi », i te reo ‘o Ronny Teriipaia, te fa’aterehau nō te ha’api’ira’a i mua i teie ‘ōpuara’a patura’a fare ha’api’ira’a ‘āpī.

Teie te torura’a o te taime ‘a patu ‘āpīhia ai teie fare ha’api’ira’a tuatahi ‘āvari-mātāmua-hia i te matahiti 1887 ra. I roto i te hōho’a ‘āpī, 300 tamari’i te fāri’ihia, 12 piha ha’api’ira’a, hō’ē piha tai’ora’a puta, e 4 tāmaru…fare ha’api’ira’a teie te fa’a’ohipa atu i te mau rāve’a ‘āpī, fare ha’api’ira’a ato’a ra niuhia i ni’a i te parau nō te pārurura’a i te arutaimareva.

 » Te fa’ahereherera’a anei i te parau nō te pape, te vai ra hō’ē rāve’a. E rave tātou i te pape ua nō te pīpī i te mau tiare ‘aore ra nō te mau fare haumitira’a anei. Te vai ra te parau nō te mau ito mahana, te fa’a’ohipahia nō te mea, i teie tau, ‘ua ‘ite tātou e mea moni roa te uira. ‘Imihia te rāve’a nō te fa’aiti i tā tātou mau ha’amau’ara’a i te pae nō te uira. Nā reira ato’a nō te ha’apūva’iva’ira’a i tā tātou mau tamari’i, ‘imihia te rāve’a i roto i te patura’a o teie fare ha’api’ira’a, ia ō mai te mata’i nā roto te mau piha nō te fa’ahaumārū i te mau piha…’e i te mea, tei pīha’i iho tātou i te miti, te vai ra te tahi mau ‘ōpuara’a mai roto mai i te mau ‘orometua ‘e tā tātou mau tamari’i, te ha’afātatara’a i tā tātou mau tamari’i i te moana… ‘ua fāna’o teie ha’api’ira’a i te tāpa’o « éco-école » ‘e te « air marine éducative », Simplicio Lissant te tāvana nō Puna’auia.

I teie ra’a ra ihoa mahana te mau patura’a i te ha’amatara’a, te ti’aturira’a mai roto mai i te ‘āpo’ora’a ‘oire nō Puna’auia, ‘ia matara te ‘ūputa o teie fare ha’api’ira’a tuatahi ‘āpī, i te ha’amatara’a ha’api’ira’a nō te ‘āva’e ‘ātete matahiti 2026.

Quitter la version mobile