Nā te niuniu « Natitua » e fa’atū’ati ia Rurutu ‘e Tubuai, te toe ra ia ‘o Rapa, Rimatara ‘e Ra’ivavae.
Nō na motu e 3, tei ni’a noa ā rātou i te rāve’a EDGE, te rāve’a ha’iha’i roa a’e ia nō te haru i te natirara. Tau mahana i teie nei, i te tuha’a Vai’uru i Ra’ivavae, ‘ua mutu roa te natirara ‘e te niuniu paraparau.
Nō Clarisse Paulin, fatu hotēra ‘utuāfare i Ra’ivavae, e ha’afifi te reira i tāna ‘imira’a faufa’a. « I teie mau mahana mea pinepine, ‘aita e niuniu, ‘aita e natirara, ‘e’ita te ‘ohipa e haere i mua, e fifi ato’a ia nō mātou. Nō te mea, ‘ia tuō mai te mau ta’ata rāpae, ‘e’ita mātou e roa’ahia ia rātou ».
Mutu te mau rāve’a ha’apūrorora’a, fifi ato’a te ‘ohipa. ‘Ua riro ato’a te reira ‘ei maerera’a nā te mau hoani nō te ara ‘e nō Tahiti iho nei.
Nō Roena Gooding, vahine tahiti, tei Ra’ivavae nō te tau fa’afa’aeara’a ha’api’ira’a, « Mea pinepine au i ni’a i te natirara. Mea au i te haere nā tō tātou mau motu. Hau atu te au, mai te mea e nehenehe ato’a i te fa’a’ohipa i te mau rāve’a nō teie nei tau nā, te mau vāhi ato’a. Tei roto tātou i te tenetere 21 ».
E rātere herevetia ‘o Giovanni Pesenti. Tāna e hina’aro ra « te fa’aarara’a i te mau tamari’i, ‘ua tae maita’i mai māua, ‘eaha te vāhi e haerehia e māua ».
« Mātau roa rāua ‘ia niuniuhia rāua i te mau mahana ato’a. ‘E’ita e ‘ore te uiui mai ra tō rāua mana’o », i te reo ‘o Maylise Pesenti, tāna vahine.
E nō te mea ‘aita e rāva’e ha’apūrorora’a, ‘ua fa’anaho te fatu hotēra ‘utuāfare i te tuira’a pūpū, a paraparau noa ai.
E riro te fifi ha’apūrorora’a I te tupu ā, hō’ē ana’e ti’a ‘Onati e rohi ra i Ra’ivavae, ‘o Libert Flores.
« Nō te rāve’a vini, te vai ra te fifi materia. I te pae nō te ADSL ‘aita ia, mea ma’ita’i roa ia. Mai te peu te tāfifi ra te pe’e ‘ūtari, te reira ia te fifi ».
I te mau motu Ma’areva mā, nō te haru i te natirara ‘ua pārerera’a roa te rāve’a pe’e’utari Starlink, ‘i Ra’ivavae nei, mea iti roa. ‘O Oneweb teie e tāmatahia nei nā te mau motu.
« Teie taiete Starlink, te tata’u nei ‘ona e te mau taiete nō te fenua nei. Teie taiete Oneweb, ‘aita ‘ona e tata’u nei e teie mau taiete ‘inaha, te ho’o nei ‘ona i tāna mau fa’anahora’a ‘ia OPT, e nā OPT e ho’o mai ia tātou », i te hi’ora’a a te peretiteni Moetai Brotherson.
I te tahi a’e pae, te vai ato’a ra ‘e ‘aita e hina’aro roa ra ‘ia fa’a’ōhiehia te mau rāve’a ha’apūrorora’a nō teie nei tau. Fifi ato’a nō te feiā ‘āpī, rātou teie e fa’aru’e nei i tō rātou mau motu.
