« Te tāmau noa ra te moni ho’o ‘e te orara’a i te mara’a… »

Publié le

Te fifi nei te mau 'ūtuafare mā'ohi nō te fa'atāmā'a 'aore ia nō te ora i te mahana tāta'itahi, te tumu, te mara'ara'a 'o te moni 'o te orara'a. Te pū'ohura'a teie 'a te pū nūmerara'a ISPF.

Piahia i te 22/04/2024 à 17:31 - Fa’arava’ihia i te 22/04/2024 à 17:31

Te fifi nei te mau 'ūtuafare mā'ohi nō te fa'atāmā'a 'aore ia nō te ora i te mahana tāta'itahi, te tumu, te mara'ara'a 'o te moni 'o te orara'a. Te pū'ohura'a teie 'a te pū nūmerara'a ISPF.

Fa’a’ohipa hia te parau ‘o te mara’ara’a o te moni ho’o o te orara’a, ‘ia fifi te ‘ūtuafare nō te tāmā’a ‘e te ora ‘i te mahana tāta’itahi. ‘I te matahiti 2022 ra, ‘ua mara’a te moni ho’o o te orara’a i ni’a i te faito teitei roa a’e, ‘e ua topa ri’i mai rā i te matahiti i ma’iri a’e nei. ‘I te 11 nō ‘Eperēra ra, ‘i roto ‘i te ve’a reo farāni ‘a TNTV, ‘ua ‘oa’oa rahi te peretiteni hau fenua i te fa’a’ite ra’a e, nō roto mai i te fa’aterera’a BROTHERSON teie moura’a.

Tera ra, mea ta’a’ē roa te mea i fa’ahitihia e te mea ‘e ora hia rā e te nūna’a. Te tumu, ‘a tahi, te mau fenua ato’a o te paraneta te fa’aruru nei teie fifi ‘o te mara’ara’a ‘o te moni ho’o o te orara’a. ‘A piti, te fa’ahape nei te pū nūmerara’a ‘a pōrīnetia i teie hi’ ora’a. ‘I roto i te area ‘āva’e Fepuare 2023 ‘e Fepuare 2024, tai’o hia, 0.7% te mara’ara’a o te moni ho’o. ‘Ua roa’a roa hia te faito hau i te 2% i roto ‘inā 12 ‘āva’e i haere hia mai.

‘I roto i tā rātou putuputura’a i te hepetoma ma’iri a’e nei, nō te fa’aineine i tā rātou fārereira’a ‘e te fa’aterera’a fenua tārena hia nō te mahana mātāmua nō mē. ‘Ua ani te mau aupupu pāruru ‘ia hi’o te fa’aterera’a fenua ‘i teie fifi « ‘E hi’o te feiā fa’atere i te feiā ‘e veve nei ‘e tae noa atu ‘i te feiā rave ‘ohipa, te ha’amata ato’a rā te feiā rave ‘ohipa i te veve » te reo pe’ape’a ‘o Patrick GALENON pāpa’i parau rahi nō te aupupu pāruru CTP/FO.

« …te ha’amata ato’a rā te feiā rave ‘ohipa i te veve » te reo pe’ape’a ‘o Patrick GALENON pāpa’i parau rahi nō te aupupu pāruru CTP/FO.

‘Ia fa’aau hia i te fenua fārāni, mea moni a’e te mā’a ‘i pōrīnetia ‘e tei raro roa te moni tahua ‘a te hō’ē rave ‘ohipa nō te fenua nei. Hau roa atu, ‘aita te huira’atira e ti’aturi fa’ahou rā i te parau o te fa’arava’ira’a faufa’a. « Te mea e ‘ite hia rā, te topa noa atu ra te ti’aturira’a ‘o te mau ‘ūtuafare ia fa’aau hia te tītorotorora’a ‘i ma’iri. Hau roa atu, tei ni’a ato’a tō rātou mana’o nō te rahira’a ‘ō rātou iau i te mea ‘ō tā rātou ‘e ‘ite rā. Te tamau noa rā te moni ho’o ‘e te orara’a i te mara’a » Sophie NATIER, tī’a’au nō te piha tītorotorora’a ‘a te pū IEOM.

‘I te fenua nei, te ‘ite hia rā teie mara’ara’a ‘o te moni ho’o ‘o te orara’a iau i te mau ‘ohipa ‘e tupu rā i roto i te mau piha ‘ohipa tauturu tōtiare, ‘ei hi’ora’a i Te-Vai’ete. Ta’a’ē noa atu i tāna mau tauturu i te feiā ‘overe, ‘ua mara’a te mau pūtē mā’a ‘e ‘ōpere hia ra ‘e te metua varua Christophe, te tumu, rahi te mau ‘ūtuafare fifi e ha’afātata ato’a nei i te mau ‘oire nō te fāna’o ‘i te tauturu. Tō Fa’a’a, Pira’e, ‘Arue ‘aore ia Papara te fāna’o nei i te mau ō. « ‘E haere mai hoa vau e ti’i mai te mā’a i te metua varua Christophe. ‘E tauturu ra’a rahi nō’u. ‘A hi’o noa mai te mā’a tei hōro’a hia mai. Mea tāmoni ‘ore, ‘e hōro’a hia mai te tahi mau ‘āfata sao. Mea au roa nā’u i te sao » Heifara, ta’ata i fāna’o te pūtē mā’a tauturu ‘a te pū Te-Vai’ete.

« Te mara’a noa rā, te mau anira’a mā’a ‘a te mau ‘ūtuafare. Rau huru ‘ūtuafare te ‘ite hia nei. Te ‘ite ato’a nei mātou te ‘ūtuafare ‘e te rave nei rātou i te ‘ohipa, te ō ra te tahi tino moni i roto ‘i tā rātou mau pūtē. Moni fa’atuha’ara’a ānei ‘e rau atu ā. Te rahi noa atu rā te feiā e fifi nei ‘i te pae o te faufa’a. Te feiā ‘e mea ‘āpī te fa’a’eara’a ‘i te tāne ‘aore ra te ‘i vāhine tae atu ‘i te mau matahiapo. ‘i’ōnei e piti māmā tā mātou e fa’ari’i pinepine nei , 87 e 89 matahiti tō rāua  » metua varua Christophe BARLIER – BRIGNOLI, tī’a’au nō te pū Te-Vai’ete.

Feiā ‘āpī, matahiapo, feiā ‘ōvere ‘aore ia rave ‘ohipa. ‘Aita te mara’ara’a o te moni ho’o ‘o te orara’a ‘e hi’o nei te ti’ara’a ‘o te ta’ata, te tā’ato’ara’a te topa nei ‘i roto i teie fifi.

TNTV

Parau 'āpī hōpe'a